MAPA
Mapa to graficzny obraz powierzchni Ziemi lub jej części, wykonany na płaszczyźnie, w skali i według zasad kartograficznych, przy użyciu umownych znaków graficznych.
Mapa do bno jest nieco inna od map turystycznych czy samochodowych przede wszystkim na skalę i symbolikę znaków (patrz: legenda mapy do bno) za pomocą których wyrażona jest treść mapy. Symbole te zaprojektowane są w taki sposób aby umożliwiać zawodnikowi podejmowanie najlepszych decyzji z wyborem trasy biegu, bo dla niego będzie miało znaczenie czy wybierze drogę przez gęsty czy rzadki las, czy też poszycie będzie utrudniało mu bieg.
Mapa do bno jest wykonywana najczęściej w skali 1:10 000 co oznacza, że jeden centymetr na mapie odpowiada 100 metrom w terenie. Mapy do dłuższych dystansów mogą być wykonane w skali 1:15 000, do biegów w terenie miejskim 1 : 4000, a na potrzeby treningów i zabaw dla dzieci w skali 1;1000 lub 1:500.
Kompas jest to przyrząd zbudowany z tarczy, na której oznaczone są kierunki świata, oraz igły magnetycznej służący do wyznaczania kierunków geograficznych. Igła magnetyczna ma dwa bieguny w których północny oznaczony kolorem niebieskim, a południowy, kolorem czerwonym. W jego działaniu wykorzystuje się właściwość przyciągania ciał przez Ziemię, która jest wielkim magnesem.
Orientowanie mapy przy pomocy kompasu

KOMPAS

Kompas należy przyłożyć do mapy, (PAMIĘTAJ! – mapa zorientowana jest zawsze do północy – góra mapy, – litery, liczby skierowane są na północ), a najlepiej do linii północy na mapie i obracamy mapę w poziomie tak, aby uzyskać zgodność kierunku północy na mapie ze wskazaniem igły magnetycznej.
Śledzenie aktualnej pozycji na mapie. Najlepiej trzymać mapę w taki sposób, aby koniec kciuka wskazywał na niej twoją aktualną pozycję. Wśród biegaczy na orientację nazywamy to „kciukowaniem”. Dla ułatwienia możesz namalować na paznokciu strzałkę, pomoże ci pamiętać o przesuwaniu kciuka na mapie.

Symbole trasy i opisy punktów kontrolnych PK
start meta, .
Karty i stacje SI, Sportident
W zawodach stosuje się system potwierdzania punktów kontrolnych(PK) SPORTident polegający na elektronicznym zapisie czasu i numeru punktu kontrolnego. Oprócz informacji o pobycie na punkcie i czasie biegu pozwala on uczestnikom na sprawdzenie czasu pokonania trasy pomiędzy poszczególnymi punktami kontrolnymi. Składa się On z karty chipowej i stacji SI z własnym kodem, umieszczonej na punkcie kontrolnym.
Karty chipowe. W większości kluby sportowe posiadają własne karty chipowe, inni mogą chiy wypożyczyć u organizatora zawodów.
Podbicie punktu kontrolnego polega na umieszczeniu nad stacją (karta), w otworze stacji (chipy na palcu) lub w pobliżu stacji (chipy SIAC) w zależności od rodzaju karty przez kilka sekund aż do momentu wydania przez stację sygnału dźwiękowego i świetlnego. Jeśli stacja nie wyda sygnału, PK należy potwierdzić perforatorem na mapie.
Czynności na starcie Na starcie
Punkty Kontrolne i ich potwierdzanie
Punkt kontrolny (PK) jest to stojak/tyczka w kształcie litery T wbity w ziemię. Na tyczce zawieszony jest lampion w kształcie granistosłupa w kolorach biało-pomarańczowych. U góry tyczki znajduje się stacja SI z kodem PK, służąca do potwierdzania PK oraz perforator (1), który służy do potwierdzenia PK w przypadku uszkodzenia stacji SI (co jest mało prawdopodobne). Nr 3 na zdjęciu jest to kod punktu kontrolnego, który jest taki sam jak na piktogramach oraz na stacji SI (2).

Przykład punktu kontrolnego

Obecność na punkcie kontrolnym potwierdzamy przy użyciu chipa SI.
Opis elektronicznego potwierdzania PK SportIdent (SI)
Elektroniczny system potwierdzania SI jest bardzo prostym i przyjaznym systemem potwierdzania PK dla zawodników, ponieważ Zawodnicy nie muszą martwić się o kartę startową oraz od razu po przybiegnięciu na metę i zczytaniu danych z chipa znają swój rezultat oraz międzyczasy. System ten składa się z chipa, który zawodnik ma na palcu oraz stacji umieszczonych na PK.
Chip SI
Każdy zawodnik otrzymuje chipa, który posiada swój unikalny numer. Na chipie zapisywana jest obecność na PK.

Stacja SI
Każdy PK jest wyposażony w stację SI, która służy do zapisu obecności na PK na chipie zawodnika. Numer na stacji SI jest kodem punktu, który jest taki sam jak na piktogramach oraz tyczce.

Potwierdzenie PK
Potwierdzenie PK odbywa się poprzez włożenie chipa do otworu w stacji i poczekanie, aż stacja wyda sygnał dźwiękowy oraz wizualny w postaci mrugnięcia diodą. Zapis trwa ułamki sekund. Jeżeli przy potwierdzaniu PK stacji „piknie” kilka razy nie ma się czym przejmować, mamy wtedy większą pewność, że PK został potwierdzony. Z doświadczenia jedno „piknięcie” stacji jest wystarczające, aby potwierdzenie PK odbyło się prawidłowo.

Schemat zastosowania systemu SI na zawodach
W pierwszym boksie startowym jest stacja SI z napisem „Clear”, należy włożyć chipa do niej i poczekać na „piknięcie” (może to chwilę potrwać). Po „piknięciu” chip jest wyczyszczony. Następnie należy chipa włożyć do stacji SI z napisem „Check” (również w drugim boksie). „Check” pozwala na określenie czy Zawodnik nie wybiegł na trasę za wcześnie. Następnie czekamy na swoją minutę startu i START 🙂
Potwierdzamy PK w podanej kolejności, jeśli się pomylimy, po prostu potwierdzamy prawidłowy punkt. Na chipie będzie zapisany nasz błąd, ale nie będzie on brany pod uwagę.
Na lini mety będzie ustawiony PK ze stacją SI Finish, która należy podbić. Jeżeli tego nie uczynimy nie zostaniemy sklasyfikowani !!!
Po finishu
Należy udać się do Centrum Zawodów, gdzie dane zostaną odczytane z chipa, a Zawodnik dostanie wydruk, na którym będzie jego czas oraz czasy jakie uzyskał pomiędzy punktami.

Piktogramy – co to takiego ?
Są to opisy punktów kontrolnych, które mają za zadanie sprecyzować obraz, który zawodnik odczytuje z mapy. Oprócz informacji, które można odczytać z mapy, piktogramy dostarczają inne cenne informacje takie jak np.: wysokość skały, obecność sędziego na PK czy umiejscowienie stojaka z lampionem względem obiektu terenowego. Poniższe obrazki wyjaśniają jak odczytywać piktogramy oraz listę symboli stosowanych w piktogramach.
Przykładowy piktogram:

1 – Kategoria
2 – Długość trasy w metrach
3 – Przewyższenie w metrach
4 – Długość dobiegu od ostatniego punktu do mety, oraz sposób jego oznakowania
Wyjaśnienie poszczególnych komórek piktogramu:

A – Numer punktu kontrolnego
B – Kod punktu kontrolnego
C – Wskazuje, który obiekt ze znajdujących się w okręgu
D – Obiekt, na którym stoi punkt
E – Dodatkowe informacje o obiekcie
F – Wielkość obiektu
G – Usytuowanie punktu względem obiektu
H – inne informacji
Legenda symboli używanych w piktogramach:

1 – informacja o skali mapy, w tym przypadku jest to mapa w skali 1:4 000, co oznacza, że 1 cm na mapie, odpowiada 40 metrom w terenie. Informacja o odległości w pionie pomiędzy warstwicami (linie łączące punkty o tej samej wysokości oraz informacja o autorze mapy.
2 – oznaczenie kategorii, dla jakiej mapa jest przeznaczona. Warto po pobraniu mapy sprawdzić, czy zgadza się kategoria w jakiej startujemy.
3 – mapa razem z wykreślonym przebiegiem trasy do pokonania przez zawodnika. Trójkąt oznacza start, dwa podwójne okręgi oznaczają metę, natomiast okrąg z liczbą obok oznacza punkt kontrolny (PK). Jeżeli przy okręgu widnieje zapis np. 8/16 (tak jak na mapie powyżej), oznacza to punkt podwójny. Czyli najpierw go potwierdzamy jako PK 8, następnie potwierdzamy kolejne PK, czyli 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i znów PK 8, ale tym razem jako PK 16. Linie pomiędzy PK, mają pomóc w znalezieniu kolejnego punktu na mapie. Poniżej przedstawiono symbole wraz z wyjaśnieniem, używane na mapach do sprintów.
4 – tabelka z piktogramami. Z niej możemy określić dokładne położenie PK w terenie, kategorię, długość trasy, numer PK, kod PK, odległość od ostatniego PK do mety. Piktogramy razem z przykładami zostały dokładnie opisane w kolejnym artykule.